ប្រែសម្រួល៖ស-សម្បត្តិ

មន្ត្រីយោធាអាមេរិកកំពុងប្រឹងប្រែងអភិវឌ្ឍប្រព័ន្ធការពារ«Golden Dome»ដែលហៅថា «ដំបូលមាស» ដែលអាចការពារប្រទេសមហាអំណាចមួយនេះពីការវាយប្រហារដោយមីស៊ីលចម្ងាយឆ្ងាយ ហើយសេតវិមានបានប្រាប់ពួកគេថា នឹងមិនបង្កើនចំណាយណាមួយដើម្បីបំពេញអាទិភាពមួយក្នុងចំណោមអាទិភាពចម្បងរបស់ប្រធានាធិបតី ដូណាល់ ត្រាំ នៅក្នុងក្រសួងការពារជាតិ យោងតាមប្រភពជាច្រើនដែលជិតស្និទ្ធនឹងបញ្ហានេះ។

«ដំបូលមាស» គឺជាការប៉ុនប៉ងរបស់រដ្ឋបាលលោក ត្រាំ ក្នុងការកែប្រែម៉ាកយីហោនៃគម្រោងមិនច្បាស់លាស់ សម្រាប់ការអភិវឌ្ឍប្រព័ន្ធការពារមីស៊ីលដែលស្រដៀងនឹងប្រព័ន្ធ ដែក (Iron Dome) របស់អ៊ីស្រាអែលដែរ។

នៅពេលដែលក្រសួងការពារជាតិកំពុងស្វែងរកការកាត់បន្ថយថវិកា រដ្ឋបាលលោក ត្រាំ បានបញ្ជាឱ្យ  មន្ត្រីយោធាធានាថា ការផ្តល់មូលនិធិនាពេលអនាគតសម្រាប់ «ដំបូលមាស» ត្រូវបានឆ្លុះបញ្ចាំងក្នុងការប៉ាន់ប្រមាណថវិកាថ្មីសម្រាប់ឆ្នាំ ២០២៦ ដល់ ២០៣០ ប៉ុន្តែប្រព័ន្ធនេះនៅតែមិនទាន់មានលក្ខណៈច្បាស់លាស់ក្រៅពីឈ្មោះនៅឡើយ ដូចប្រភពបានលើកឡើង។

«បច្ចុប្បន្ន ដំបូលមាស គឺគ្រាន់តែជាគំនិតមួយប៉ុណ្ណោះ» ប្រភពមួយដែលស្និទ្ធនឹងការពិភាក្សាផ្ទៃក្នុងអំពីគម្រោងនេះបាននិយាយ ដោយបន្ថែមថា ប្រហែលជាមានបច្ចេកវិទ្យានៅក្នុងដំណើរការ ដែលប្រសិនបើត្រូវបានពង្រីក អាចអនុវត្តបាន ប៉ុន្តែគិតត្រឹមពេលនេះ ការពិភាក្សាគឺគ្រាន់តែជាទស្សនទានប៉ុណ្ណោះ។

វាធ្វើឱ្យការព្យាករចំណាយនាពេលអនាគតស្ទើរតែមិនអាចធ្វើទៅបាន ប្រភពនោះបានបន្ថែមថា ទោះបីជាវាទំនងជាត្រូវចំណាយរាប់ពាន់លានដុល្លារដើម្បីសាងសង់និងថែទាំក៏ដោយ។

លោក ត្រាំ បានទាមទារជាច្រើនដងថា អាមេរិកត្រូវការកម្មវិធីការពារមីស៊ីលដែលស្រដៀងនឹងប្រព័ន្ធដែករបស់អ៊ីស្រាអែល ប៉ុន្តែប្រព័ន្ធទាំងនេះមានលក្ខណៈខុសគ្នាច្រើន។ ជាក់ស្តែង ការប្រៀបធៀបនេះមិនមែនប្រៀបដូចផ្លែប៉ោម និងផ្លែក្រូចទេ ប៉ុន្តែវាដូចជាផ្លែប៉ោមទៅនឹងនាវាចម្បាំងអាកាសយានដ្ឋាន។

ប្រព័ន្ធការពារមីស៊ីលដែករបស់អ៊ីស្រាអែល ការពារជ្រើសរើសតំបន់ប្រជាជនរស់នៅពីការគំរាមកំហែងរយៈពេលខ្លីនៅក្នុងប្រទេសដែលមានទំហំប្រហាក់ប្រហែលនឹងរដ្ឋញូវជឺស៊ី។ ចំណែកលោក ត្រាំ ចង់បានប្រព័ន្ធការពារមីស៊ីលផ្អែកលើអវកាសដែលអាចការពារប្រទេសអាមេរិកទាំងមូលពីមីស៊ីលបាលីស្ទិក និងមីស៊ីលលឿនទំនើប។

ទីមួយ «អ៊ីស្រាអែលមានទំហំតូចណាស់» ប្រភពដែលស្និទ្ធនឹងការពិភាក្សាផ្ទៃក្នុងដែលកំពុងបន្តអំពីគម្រោងដំបូលមាសបាននិយាយ។ «ដូច្នេះ វាអាចអនុវត្តបាន ១០០% ក្នុងការគ្របដណ្តប់អ៊ីស្រាអែលដោយរ៉ាដា និងចំរុះរវាងកម្មវិធីទប់ស្កាត់ចល័ត និងអចលនទ្រព្យ។»

«តើអ្នកនឹងធ្វើបែបនោះនៅសហរដ្ឋអាមេរិកដោយរបៀបណា? អ្នកមិនអាចធ្វើវាត្រឹមតែនៅព្រំដែន និងឆ្នេរសមុទ្រទេ ពីព្រោះមីស៊ីលបាលីស្ទិកឆ្លងទ្វីប អាចចូលក្នុងបរិយាកាសឡើងវិញនៅលើរដ្ឋកានសាស។»

ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ លោក ត្រាំ បានចេញបទបញ្ជាប្រតិបត្តិក្នុងសប្តាហ៍ដំបូងនៃការចូលកាន់តំណែងរបស់លោក ដោយបញ្ជាឱ្យរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិ ភីត ហេកសេត ដាក់ស្នើផែនការសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍ និងការអនុវត្តរបាំងការពារមីស៊ីលជំនាន់ក្រោយត្រឹមថ្ងៃទី ២៨ ខែមីនា។

ហើយមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៃក្រសួងការពារជាតិបានអះអាងកាលពីដើមសប្តាហ៍នេះថា ការងារកំពុងដំណើរការ។

«ស្របតាមការការពារមាតុភូមិ និងតាមបទបញ្ជាប្រតិបត្តិរបស់ប្រធានាធិបតី ត្រាំ យើងកំពុងធ្វើការជាមួយឧស្សាហកម្ម និងបញ្ហាប្រឈមនៃខ្សែចង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់ពាក់ព័ន្ធនឹងការបង្កើតដំបូលមាស» លោក ស្ទីវិន ចេ ម៉ូរ៉ានី ដែលបច្ចុប្បន្នបំពេញតួនាទីជារដ្ឋមន្ត្រីរងក្រសួងការពារជាតិផ្នែកលទ្ធកម្ម និងការគាំទ្រ បាននិយាយនៅសប្តាហ៍នេះនៅសន្និសីទកម្មវិធីការពារម៉ាខាលីស នៅរដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោន។

ក្នុងពេលជាមួយគ្នា មន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិបានតម្រឹមសំណើថវិកាឆ្នាំ ២០២៦ របស់ក្រសួងការពារជាតិជាថ្មីដើម្បីបំពេញតាមអាទិភាពរបស់លោក ហេកសេត ដែលត្រូវបានគូសបញ្ជាក់ក្នុងអនុស្សរណៈដែលត្រូវបានប្រគល់ជូនមេដឹកនាំជាន់ខ្ពស់កាលពីសប្តាហ៍មុន និងតំណាងឱ្យការកែទម្រង់ដ៏សំខាន់នៃគោលដៅយុទ្ធសាស្ត្ររបស់យោធា យោងតាមច្បាប់ចម្លងដែលទទួលបានដោយស៊ីអិនអិន។

អនុស្សរណៈនេះណែនាំជាពិសេសដល់ថ្នាក់ដឹកនាំក្រសួងការពារជាតិឱ្យផ្តោតលើការពង្រឹងការការពារមីស៊ីលនៃមាតុភូមិអាមេរិកតាមរយៈ «ដំបូលមាស» របស់លោក ត្រាំ។

«មានដំណើរការវិភាគដ៏តឹងរឹងមួយកំពុងដំណើរការដោយពិនិត្យឡើងវិញនូវ [ថវិកា]» លោក ម៉ូរ៉ានី បានបន្ថែម។ «នេះគឺជាការអនុវត្តដែលជាស្តង់ដារសម្រាប់រដ្ឋបាលថ្មីណាមួយដែលឡើងកាន់តំណែង។»

ប៉ុន្តែវានៅតែមិនច្បាស់ថាតើក្រសួងការពារជាតិនឹងស្នើសុំប្រាក់ចំនួនប៉ុន្មានសម្រាប់ដំបូលមាសរបស់លោក ត្រាំ នៅក្នុងសំណើថវិការបស់ខ្លួន ឬថាតើមន្ត្រីនឹងកំណត់ចំនួនមូលនិធិដែលត្រូវការដោយរបៀបណា។

នាវាអម្រាលចូលនិវត្តន៍ លោក ម៉ាក ម៉ុនហ្គូមែរី ជឿថា ការបង្កើតប្រព័ន្ធការពារមីស៊ីលបាលីស្ទិកអាចនឹងអាចធ្វើទៅបានក្នុងរយៈពេល ៧-១០ ឆ្នាំ ប៉ុន្តែទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ វានឹងមានដែនកំណត់ធ្ងន់ធ្ងរ ដែលអាចការពារតែអគារសហព័ន្ធសំខាន់ៗ និងទីក្រុងធំៗប៉ុណ្ណោះ។

«កាន់តែចង់បានវាជិត ១០០% កាន់តែវានឹងចំណាយច្រើន» លោក ម៉ុនហ្គូមែរី ជានាយកជាន់ខ្ពស់នៃមជ្ឈមណ្ឌលស្តីពីស៊ីបឺ និងនវានុវត្តន៍បច្ចេកវិទ្យានៅមូលនិធិការពារប្រជាធិបតេយ្យបាននិយាយ។

ប្រព័ន្ធគ្របដណ្តប់នឹងតម្រូវឱ្យមានផ្កាយរណបផ្សេងៗគ្នាសម្រាប់ទំនាក់ទំនង ការសង្កេតមើលមីស៊ីលដែលចូលមក និងការបាញ់កម្មវិធីទប់ស្កាត់ លោក ម៉ុនហ្គូមែរី បានប្រាប់ស៊ីអិនអិន។ ប្រព័ន្ធប្រភេទទាំងនោះគឺជាគម្រោងរយៈពេលវែង គាត់បាននិយាយ ដោយទាមទារការការពារដែលមានស្រាប់ដើម្បីបំពេញគម្លាតក្នុងពេលនេះ។

«អ្នកត្រូវតែទទួលខុសត្រូវនៅទីនេះ» លោក ម៉ុនហ្គូមែរី បាននិយាយ។ «អ្នកនឹងមិនអាចការពារអ្វីគ្រប់យ៉ាងដោយប្រើមីស៊ីលពីលើដីទាំងនេះទេ។ ពួកវាការពាររង្វង់មូលជុំវិញពួកគេ ប៉ុន្តែវាមិនធំទេ។»

• ប្រាក់ចំណេញសក្តានុពលសម្រាប់ក្រុមហ៊ុនអាវុធ

ក្រុមហ៊ុនផលិតអាវុធអាមេរិកកំពុងមើលឃើញសញ្ញាដុល្លាររួចហើយ។ ទីភ្នាក់ងារការពារមីស៊ីលបានរៀបចំថ្ងៃឧស្សាហកម្មនៅពាក់កណ្តាលខែកុម្ភៈដើម្បីអញ្ជើញការដេញថ្លៃពីក្រុមហ៊ុនដែលចាប់អារម្មណ៍ក្នុងការជួយរៀបចំផែនការ និងសាងសង់ដំបូលមាស។

ទីភ្នាក់ងារបានទទួលសេចក្តីសង្ខេបសម្ងាត់និងមិនសម្ងាត់ច្រើនជាង ៣៦០ អំពីគំនិតនានាសម្រាប់របៀបរៀបចំផែនការ និងអនុវត្តប្រព័ន្ធនេះ។

ក្រុមហ៊ុន Lockheed Martin បានឈានជំហានមួយកម្រិតទៀត ដោយបង្កើតគេហទំព័រដែលមានការសម្អាតសម្រាប់ដំបូលមាស ដោយអះអាងថាក្រុមហ៊ុនកិច្ចសន្យាការពារធំជាងគេបំផុតនៅលើពិភពលោកមាន «សមត្ថភាពដែលបានបង្ហាញ និងបានធ្វើតេស្តបេសកកម្ម និងកំណត់ត្រានៃការរួមបញ្ចូលគ្នាដើម្បីនាំយកកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងនេះឱ្យមានជីវិត។»

នៅក្នុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៨០ ប្រធានាធិបតី រ៉ូណាល់ រេហ្គែន បានប្រកាសផ្តួចផ្តើមការពារយុទ្ធសាស្ត្រដើម្បីបង្កើតការការពារផ្អែកលើអវកាសប្រឆាំងនឹងមីស៊ីលនុយក្លេអ៊ែរបាលីស្ទិក។ ប្រព័ន្ធនេះត្រូវបានដាក់ឈ្មោះដោយការមើលងាយថា «ស្តារវ័រ» និងបានប្រើប្រាស់ទឹកប្រាក់រាប់សិបពាន់លានដុល្លារមុនពេលវាត្រូវបានលុបចោលចុងក្រោយ ដោយប្រឈមនឹងឧបសគ្គផ្នែកបច្ចេកទេស និងសេដ្ឋកិច្ចដែលមិនអាចជម្នះបាន៕

ប្រភព៖CNN